Η σταφιδική κρίση εντείνεται τη δεκαετία του 1920-1930 και το Νησί γίνεται επίκεντρο συνεδρίων και συλλαλητηρίων που συγκεντρώνουν παραγωγούς από την ευρύτερη περιοχή. Το 1926 εκδηλώνεται μια σύγκρουση ανάμεσα στους συνεταιρισμούς και τους μη συνεταιρισμένους αγρότες με επίκεντρο τον ΑΣΟ που μόλις είχει ιδρυθεί για τη διαχείριση της σταφίδας. Οι συνεταιρισμοί τάσσονται υπέρ του ΑΣΟ και οι μη συνεταιρισμένοι εναντίον.

1926 – ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΑΤΑ ΑΣΟ

Οι δεύτεροι αντιδρούν μαχητικά και οργανώνουν αλλεπάλληλα συνέδριο και το τρίτο κατά σειρά πραγματοποιείται στο Νησί από οργανωτική επιτροπή στην οποία συμμετέχουν οι: Στυλιαν. Παναγόπουλος πρόεδρος Κτηματικού Συλλόγου Νησιού, Ν. Ζαμάνης πρόεδρος Κοινότητας Δάρα, Βασ. Γιαννακόπουλος πρόεδρος Κοινότητας Λυκοτράφου, Γεωργ. Γεωργακόπουλος πρόεδρος Κοινότητας Μαυρομματίου, Νικ. Σαμπαζιώτης σταφιδοπαραγωγός Καρακασίλι, Αλ. Κατσούλης σταφιδοπαραγωγός Αβραμιού, Παν. Σκιαδόπουλος σταφιδοπαραγωγός Χάστεμι, Νικ. Κότσιρας σταφιδοπαραγωγός Πιλαλίστρα, Αχιλ. Παπαθανασόπουλος σταφιδοπαραγωγός Σπιτάλι, Ευσταθ. Καμπούκος σταφιδοπαραγωγός Νησιού, Γ. Παντούλης σταφιδοπαραγωγός Νησιού, Χ. Ζαχαρόγιαννης σταφιδοπαραγωγός Νησιού, Ι. Π. Ζαλμάς σταφιδοπαραγωγός Νησιού (1).
Σύμφωνα με τη «Σημαία»: «Το τρίτον εν Μεσσήνη συγκροτηθέν συνέδριον υπήρξε επιβλητικότατον. Ο χώρος του θερινού κινηματοθεάτρου της γείτονος Μεσσήνης, υπερπληρώθη από υπερδισχιλίους συρρεύσαντας εκεί σταφιδοπαραγωγούς, συνεταιρισμένους και μη, τους οποίους ήκωσεν επί των αυτώ η οικονομική κρίσις και η επιθυμία εξευρέσεως τρόπου απομακρύνσεως άμεσων κινδύνων και μεγαλύτερων και αναπόφευκτων οικονομικών συμφορών. Εις το συνέδριον τούτο παρέστη και ο πρόεδρος της Κοινότητος Μεσσήνης κ. Μπαρδόπουλος. Υπό της γενικής συνελεύσεως ωρίσθησαν ως πρόεδρος ο δικηγόρος κ. Χ. Μανδηλάρης πρόεδρος του εν Θουρία συνεταιρισμού Αγροτική Λαϊκή Τράπεζα, αντιπρόεδρος ο κ. Αν. Πανταζόπουλος πρόεδρος Κτηματικού Συλλόγου Μεσσήνης και γραμματέας ο κ. Γεωργ. Σταυρούλιας σταφιδοπαραγωγός εκ Μαντζάρι» (2).

1926 – ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΥΠΕΡ ΑΣΟ

Την ίδια ημέρα όμως ταυτοχρόνως στη Μεσσήνη πραγματοποιείται και άλλο συνέδριο, αυτό των συνεταιριστικών οργανώσεων για το οποίο το «Θάρρος» γράφει μεταξύ άλλων: «Την παρελθούσαν Κυριακήν συνεκροτήθη εν Μεσσήνη το συνέδριον των συνεταιρικών οργανώσεων των επαρχιών Καλαμών και Μεσσήνης, ασχοληθέν επί του σταφιδικού. Πολύ προ της 9ης η εκεί ευρεία αίθουσα της Φιλαρμονικής κατεκλύσθη από τους αντιπροσώπους 150 συνεταιρισμών των Ενώσεων συγκεντρωθέντων αμφοτέρων των επαρχιών. Την 10ην κηρύσσεται η έναρξις του συνεδρίου και καταρτίζεται το προεδρείον εκ των κ. κ. Πουλόπουλου προέδρου, Γιαννόπουλου αντιπροέδρου και Ζάννια γραμματέως» (3). Το συνεταιριστικό συνέδριο καταλήγει σε ψήφισμα το οποίο υποστηρίζει τον ΑΣΟ, καταδικάζει τους «θορυβοποιούς» και προβάλλει συγκεκριμένα αιτήματα: «Συνεταιρισμένος σταφιδικός κόσμος συνελθών σήμερον εν Μεσσήνη εις συνέδριον όπως εξετάση τα αίτια της χαλαρώσεως των τιμών της σταφίδος κατόπιν του θορύβου όστις επιπλέον εδημιουργήθη κατά του ΑΣΟ μετά μακράν συζήτησιν και έρευναν περί της θέσεως του όλου σταφιδικού ζητήματος και της ανάγκης της υπάρξεως και σκοπιμότητας του Σταφιδικού Οργανισμού: Ομολογεί την ανάγκην της υπάρξεως και διατηρήσεως του ΑΣΟ ως μόνο σωτήριου διά τον σταφιδοπαραγωγόν. Εκφράζει ευχήν όπως ο Οργανισμός προβή εις αγοράν ετέρων 10 εκατομμυρίων λιτρών εντός του Νοεμβρίου και ει δυνατόν εις 2.500 τουλάχιστον. Εκφράζει ευχήν ει δυνατόν πληρωθούν αγορασθέντα ποσά εις σελλίνια 80 τα δε πλεονάσματα εις το τέλος της σταφιδικής χρήσεως προς 2.600 και μόνον τα των παραγωγών και συνεταιρισμών, αποκλειομένων παντελώς των ενεχύρων εμπόρων. Προς συγκράτησιν της χαλαρώσεως των τιμών αναγνωρίζει την ανάγκην αυξήσεως δανείων επ’ ενεχύρω εις δρχ. 2.000 κατά χιλιόλιτρον, αναλαμβάνοντος του Οργανισμού εν ανάγκη την καταβολήν της σχετικής προμήθειας. Κωφεύει συστηματικώς αντιδράσεις κατά οργανισμού και οργανώσεών του διαφόρων υπόπτων προσώπων, γνωστών και δεδηλωμένων εχθρών συνεταιρισμών. Αποδοκιμάζει και στιγματίζει θορυβοποιούς επιζητούντος νέαν υποδούλωσιν της σταφίδος. Συνεταιρισμένος κόσμος διαδηλοί αφοσίωσιν ιδρύματά του, δηλών ότι δεν θα επιτρέψη υπονόμευσίν των».
Εκλέγεται επιτροπή υποστήριξης των αιτημάτων στην οποία συμμετέχουν οι Δημ. Καρελάς, Γ. Ξενόγιαννης, Αθ. Γιαννούκος, Αθ. Σχινάς, Παν. Νικητόπουλος, Ιω. Παπαμικρούλης, Γ. Χριστόφιλος, Κ. Σταματόπουλος, Ανδρ. Παναγόπουλος, Π. Λιανός, Θεοδ. Θεοφιλόπουλος, Ιω. Χαυτάκος, Γ. Παπαγεωργίου, Λεων. Παλαμάρας.
Το ψήφισμα του συνεδρίου των αντιδρώντων στον ΑΣΟ επαναδιατυπώνει τα αιτήματα των δύο προηγούμενων και εκλέγει επιτροπή για την προώθηση των αιτημάτων αποτελούμενη από τους Παν. Τσιτούρα, Αλεξ. Μπαρδόπουλο, Στυλ. Παναγόπουλο, Νικόλαος Ρούτση, Τάκης Δεληγιάννη, Χρ. Ζαχαρόγιαννη (4).
Ομως οι λεγόμενες «επιτροπές σταφιδικών συνεδρίων» οργανώνουν νέο συνέδριο στην Καλαμάτας αναφέροντας τα εξής στη σχετική πρόσκληση: «Βέβαιοι όντες ότι ουδενός διαφεύγει την προσοχήν η σοβαρότης του προκείμενου ζητήματος και η τρομερά κρίσις ήν διέρχονται οι σταφιδοπαραγωγοί καθώς και ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσως επί των επαγγελματιών των πόλεων ελπίζομεν ότι τόσον οι κ. κ. Βουλευταί ως και οι λοιποί ενδιαφερόμενοι θα σπεύσωσι να συμβάλωσι διά της παρουσίας και της συζητήσεως αυτών, εις την εξεύρεσιν ριζικής λύσεως του σταφιδικού ζητήματος προς οικονομικήν βελτίωσιν των δυστυχών σταφιδοπαραγωγών».
Από τις υπογραφές προκύπτει ότι το συνέδριο συνδιοργανώνεται με επαγγελματικούς και άλλους φορείς στη βάση της λογικής που αναπτύσσεται στην πρόσκληση καθώς αυτή την υπογράφουν μεταξύ των άλλων τα μέλη των σταφιδικών επιτροπών: Π. Τσίτουρας, Β. Δεδούσης, Γ. Κανελλόπουλος πρόεδρος Κοινότητος Μελιγαλά, Αλ. Μπαρδόπουλος πρόεδρος Κοινότητος Μεσσήνης, Περ. Μπούρας πρόεδρος συνεταιρισμού Μπούγα, Στυλ. Παναγόπουλος πρόεδρος Κτηματικού Συλλόγου Νησίου, Χρηστ. Μανδηλάρης πρόεδρος συνεταιρισμού Θουρίας, Ηλ. Τσιλίκας πρόεδρος συνεταιρισμού Σκάλας, Ηλ. Μαράκας σταφιδοπαραγωγός Ζευγολατιού, Δ. Χρυσοσπάθης σταφιδοπαραγωγός Ζευγολατιού, Γ. Σταυρόπουλος σταφιδοπαραγωγός Μαντζάρι, Α. Σταματόπουλος σταφιδοπαραγωγός Ασλάναγα, Νικ. Ρούτσης σταφιδοπαραγωγός Νησίου, Χ. Ζαχαρόγιαννης σταφιδοπαραγωγός Νησίου, Ιω. Νιάρχος σταφιδοπαραγωγός Αρφαρά, Α. Λυμπερόπουλος σταφιδοπαραγωγός Χασάμπασα, Ανρδ. Κατσούλης πρόεδρος Κοινότητος Μπαλιάγα, Α. Τασιόπουλος σταφιδοπαραγωγός Ναζηρίου, Αν. Τζαμαλής σταφιδοπαραγωγός Ασλάναγα, Δ. Παπαγεωργακόπουλος σταφιδοπαραγωγός Γλιάτα (5).

1929- ΤΑ ΣΤΑΦΙΔΟΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ

Το 1929 κορυφώνεται η διαδικασία ίδρυσης σταφιδοαγροτικών σωματείων. Η σύνθεση του σταφιδοαγροτικού σωματείου Μεσσήνης είναι η εξής: Πρόεδρος Στυλ. Παναγόπουλος, αντιπρόεδρος Γεωργ. Πολυχρονέας, ταμίας Ανδρ. Παναγόπουλος, γραμματέας Δημ. Καραπατέας, σύμβουλοι Ευστ. Καμπούκος, Στεφ. Ζολώτας, Παναγ. Μισελίνος και Χαρ. Κόλλιας. Αναπληρωματικοί Παναγ. Γαλανάκης, Ιωαν. Παπανικολάου, Αθαν. Αλευράς. Ενώ την Ομοσπονδία Σταφιδοαγροτικών Σωματείων Παμίσου αποτελούσαν οι εξής: Πρόεδρος Δημ. Αργυρόπουλος, αντιπρόεδρος Δημ. Νικολόπουλος, ταμία Πούλος Κάβετας, γραμματέας Αλευράς και σύμβουλος Κων. Ζέρβας (6). Συντηρητικών αντιλήψεων η Ομοσπονδία Σταφιδοαγροτικών Σωματείων Παμίσου, αποχωρεί από τη Συνομοσπονδία όταν σε αυτή πλειοψηφούν οι αριστεροί αγροτιστές και στη συνέχεια αδρανοποιείται. Από τη γενική συνέλευση διασώζεται η δημοσίευση των πρακτικών. Σύμφωνα με αυτά από τη συνέλευση εκδιώκεται ο αντιπρόσωπος της Συνομοσπονδίας Αλεξ. Γεωργουλόπουλος και ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ι. Αλευράς αναφέρει ως ένα από τα σημεία σύγκρουσης με την ΣΑΜ την άρνηση να απαλειφθεί από το καταστατικό η διάταξη «περί συνεργασίας μετ’ άλλων συναφών οργανώσεων ή διεθνών τοιούτων». Καταγγέλλει ότι «παρά τας διαμαρτυρίας πλείστων Ομοσπονδιών, επιμείναντες να μας σερβίρουν διά την διοίησιν μίαν πεντάδα επιστημονίσκων και ήρχισεν πλέον να ογκούται εντός μας η υποψία ότι οι κύριοι Δημόπουλος Ηλίας ιατρός και Γεωργουλόπουλος Αλέξανδρος διδάσκαλος ορμώνται από ιδιοτελείς και εντελώς ασύμφορους διά την αγροτικήν τάξιν ιδέα». Και μπαίνει στο (αντικομμουνιστικό) «ψητό» της υπόθεσης: «Την υποψίαν μας αυτήν μετέβαλλεν εις πεποίθησιν διά τους κυρίους Δημόπουλον και Γεωργουλόπουλον ότι είναι οι ακούραστοι εργάται των νεοεμφανισθέντων ολέθριων κοινωνικών θεωριών και η καθόλου συναλλαγή μας ως και η βεβαίωσις την οποίαν έκαμεν εν τη γενική συνελεύσει ο κ. Παναγ. Ζέππος μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ομοσπονδίας όστις εις συνομιλίαν του μετά του ιατρού Δημόπουλου τον ηρώτησαν «γιατί γιατρέ σε πολλά χωριά που πηγαίνομεν να ιδρύσωμεν σωματεία μας λέγουν κομμουνιστάς;» απαντώντας ο κ. Δημόπουλος είπεν «πόσο κουτοί είναι οι χωριάτες, δεν ξέρουν πως αν επικρατήσει ο κομμουνισμός αυτοί θα φάνε με χρυσά κουτάλια». Ο πρόεδρος του Σωματείου Μεσσήνης Πολυχρονέας δηλώνει ότι «πρόκειται περί ανθρώπων διανοηθέντων να πωλήσουν την οργάνωσιν ωσάν ταπεινοί έμποροι» και ο αντιπρόσωπος της Πιπερίτσας Χαρ. Αλευράς δηλώνει ότι «πρέπει να τους πετάξουμε, είναι κομμουνισταί, πρέπει να φύγουν από μέσα». Ο αντιπρόσωπος της Χάστεμης Ν. Παπαδόπουλος συμπεραίνει ότι «οι κ.κ. Δημόπουλος και Γεωργουλόπουλος είναι καθαροί κομμουνισταί» και στο ίδιο πνεύμα μιλούν οι επόμενοι που παίρνουν το λόγο (7).

1930 – Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Το 1930 με κεντρικό αίτημα τον καθορισμό υψηλότερων τιμών σταφίδας, οι σταφιδοπαραγωγοί καλούνται σε μεγάλο συλλαλητήριο στο Νησί. Σε σχετική προκήρυξη είναι εμφανής η επίδραση της απειλής καταστολής που διατυπώνουν τις προηγούμενες ημέρες οι κυβερνητικοί παράγοντες, ενώ από τα ονόματα φαίνεται πως το συλλαλητήριο οργανώνεται από αγροτιστές και συνεταιριστές των περιοχών Μεσσήνης και Καλαμάτας: «Σας καλούμεν όπως προσέλθετε την ερχομένην Κυριακην 3 Αυγούστου και ώραν 11 π.μ. Εις τον θερινόν κινηματογράφον Νησίου έξωθεν του Ταμείου διά να διαμαρτυρηθούμε και να φωνάξουμε ότι δεν είναι δυνατόν να ζήσουμε με 5 δραχμάς την οκά την σταφίδα που λεν να μας την πάρουν. Σας συνιστούμε δε να τηρήσουμε τάξιν παραδειγματικήν για να αποδείξουμε ότι σκοπός της συγκεντρώσεως δεν είναι η δημιουργία θορύβου, αλλά η υπόδειξις νομίμων μέτρων η εκπλήρωσις των οποίων ήθελαν συντείνει να καλυτερεύση η τιμή της σταφίδος για να μπορέσουμε και μεις να ζήσουμε και εκπληρώσουμε και τας υποχρεώσεις μας. Η συγκέντρωσις πρέπει να είναι μια ειρηνική διαμαρτυρία.
Η οργανωτική επιτροπή
Κωνστ. Φωτόπουλος (ιατρός), Αλέκος Ασποστολάκης, Γεωργ. Καπερώνης, Τάκης Δεληγιάννης, Χαρ. Χριστακόπουλος, Κωνστ. Σχινάς, Ανδρ. Παπατσαρουχάς, Νικολ. Παπαδόπουλος, Παναγ. Πανόπουλος, Περικλής Καψαλιάρης, Προκ. Παπαγεωργίου, Θεοδ. Κορμάς, Γεωργ. Δημητρακόπουλος, Χριστ. Ζαχαρόγιαννης, Ευγ. Φρούντας, Σταυρ. Γαλανάκης, Περ. Βενιζέλος» (8).

Το συλλαλητήριο πραγματοποιείται με τη συμμετοχή χιλιάδων σταφιδοπαραγωγών, ο ιστορικός ηγέτης των σταφιδοπαραγωγών στη συνέχεια Τάσης Κουλαμπάς επιχειρεί να μιλήσει και συλλαμβάνεται όπως επίσης και στελέχη του ΚΚΕ που μοίραζαν προκηρύξεις: «Οι αγροτοφασίστες της Μεσσηνίας κάτω από την πίεση και αγανάχτηση των μαζών, κάλεσαν στις 3 τρ. συλλαλητήριο των φτωχών σταφιδοπαραγωγών στο Νησί της Μεσσηνίας. Από τις 9 το πρωί οι φτωχοί σταφιδοπαραγωγοί άρχισαν να κατεβαίνουν με μαύρες σημαίες και συνθήματα «ψωμί». Η κομμουνιστική οργάνωση τους μοίραζε προκηρύξεις υποδείχνοντάς τους τη θέση που πρέπει να πάρουν. Οι φτωχοί σταφιδοπαραγωγοί τις δέχτηκαν με μεγάλο ενθουσιασμό.
Κατά τις 11 π.μ. είχαν συγκεντρωθεί περί τους 4.000 χωρικοί. Ο πλούσιος χωρικός και αγροτοφασίστας Τάκης Δεληγιάννης από το Μελιγαλά τους μίλησε μαζί με άλλους αγροτιστές Ι. Βενιζέλο και Θ. Κορμά λόγια πλούσια και παχιά. Μέσα όμως σ’ όλη την αριστερή φρασεολογία, έχωσαν και την ανάγκη της νομιμοφροσύνης. Μάλιστα ο Κορμάς είπε συγκεκριμένα πως «πρέπει να δείξουμε στην πατρίδα ότι είμεθα ήσυχοι πολίτες και την υποστηρίζουμε ηθικά και υλικά». Οι μάζες όμως από κάτω φώναζαν «η πατρίδα μας θέλει μόνο για τα μακελειά».
Ο φτωχός αγρότης σ. Κουλαμπάς ζήτησε το λόγο μα οι αγροτοφασίστες παρήλκυσαν το ζήτημα για να τους δοθεί χρόνος να ειδοποιήσουν την Αστυνομία. Οταν δε ο σ. ανέβηκε στο βήμα και άρχισε να μιλάει τον τράβηξαν κάτω με το ζόρι και οι αγροτοφασίστες άρχισαν να τον χτυπούν, ενώ στη μάζα διέδιδαν ότι είναι πληρωμένος από τον ΑΣΟ και τον Τερζάκη. Η αστυνομία επενέβη και συνέλαβε τον σ. Κουλαμπά και τους σ. Μάντζαρη και Ζερμπίνο. Στο Αστυνομικό Τμήμα άρχισαν να τους βρίζουν χασισοπότες κτλ. Τέλος απέλυσαν τον σ. Κουλαμπά και κράτησαν τους δύο άλλους με την κατηγορία ότι μοίραζαν προκηρύξεις.
Οι φτωχοί αγρότες έχουν καθήκον να εντείνουν την κινητοποίησή τους κατά του κράτους και του ΑΣΟ συγχρόνως όμως και κατά των αγροτιστών από τους οποίους πρέπει να ξεκαθαρίσουν τις γραμμές τους. Αυτό αποτελεί και προϋποθετικό όρο για τη νίκη τους» (9).

Αντικυβερνητική η «Σημαία» προβάλλει εκτενώς το συλλαλητήριο αλλά ταυτοχρόνως επιτίθεται κατά του Κουλαμπά και των κομμουνιστών: «Προχθές Κυριακήν εις την γείτονα Μεσσήνη έλαβε χώραν το προ ημερών αποφασισθέν συλλαλητήριον διαμαρτυρίας των σταφιδοπαραγωγών της περιφερείας κατά της κυβερνήσεως και του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού, διά των αστόχων ενεργειών τους των οποίων επήλθε η σημερινή κρίσις της σταφίδος.
Χιλιάδες σταφιδοπαραγωγών απ’ όλας τας περιφερείας από πρωίας συνεκεντρούντο ες την κεντρικήν πλατείαν της πόλεως με αναπεπταμένας μαύρας σημαίας επί κεφαλής.
Η πόλις ευρίσκεται εν πραγματική αναστατώσει. Παντού ηκούντο φωνές: Ψωμί, πεινάμε, κάτω οι κλέφτες.
Την 11 π.μ. ακριβώς άπαντες οι συναθροισθέντες ανερχόμενοι εις 6.000 περίπου με τον πόνον και την αγανάκτησιν καταφανή στο πρόσωπό των, συνεκεντρώθησαν έξωθι του θερινού κινηματογράφου της πόλεως.
Πρώτος ο κ. Δεληγιάννης επετέθη χαρακτηριστικώτατα κατά της κυβερνήσεως διά την αστοργίαν και αμεριμνησίαν ην επέδειξε προς τους σταφιδοπαραγωγούς, κατέκρινε δε τας μεροληπτικάς και ασυμφόρους ενεργείας του υπουργού της Εθνικής Οικονομίας κ. Βουρλούμη κατά το εν Αθήναις σταφιδικόν συνέδριον. Ακολούθως κατηγόρησε την διοίκηση του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού διά τα ασύστολα και πολλαπλά έξοδα, και την κακήν διαχείρισν του όλου ζητήματος, και εζήτησε την άμεσον απομάκρυνσιν όλων των σημερινών διοικούντων ως αποβλεπόντων εις καθαρώς ατομικά των συμφέροντα και ουχί εις τα γενικά τοιαύτα.
Μετά ταύτα και υπό το αυτό σχεδόν πνεύμα ομιλούν οι κ. κ. Ι. Βενιζέλος, Θ. Κορμάς και Α. Μπάμπαλης όστις με πειστικά λόγια, κατώρθωσε ν’ αποδείξη πόσον άστοχα και ασύμφορα διά τον παραγωγικόν κόσμον ηργάσθησαν μέχρι σήμερον και εξακολουθούν δυστυχώς να εργάζονται οι διάφοροι σημαίνοντες του ΑΣΟ και της κυβερνήσεως.
Μετά ταύτα ο κ. Βενιζέλος ανέγνωσε το κάτωθι ψήφισμα το οποίον επιδοκιμασθέν διά φωνών και καταφατικών χειρονομιών επεδόθη εις τον εκεί παρευρισκόμενον Νομάρχην κ. Μαρκέλλον.
Το ψήφισμα έχει ούτως:
Σταφιδικόν συνέδριον συνελθόν την 3ην τρέχοντος εν Μεσσήνη ψηφίζει τα κάτωθι και ζητεί την άμεσον αποδοχήν τούτων παρά της κυβερνήσεως
1. Την διετήν αναστολήν εγγείου φορολογίας 75 εκατομμυρίων.
2. Την αύξησιν της τιμής του προς βιομηχανοποίησιν και παραγωγήν οινοπνεύματος παρακρατήματος δι’ αυξήσεως της φορολογίας του οινοπνεύματος.
3. Την άμεσον καταγγελίαν της Ελληνογαλλικής συμβάσεως.
4. Την κατάργησιν της εσωτερικής και εξωτερικής διαφημίσεως.
5. Την κατάργησιν υπηρεσίας ΑΣΟ και σύμπτυξιν των υπηρεσιών αυτού και τον περιορισμόν προσωπικού εις το ελάχιστον χάριν οικονομιών.
6. Καθορισμόν καταστατικού γενικής συνελεύσεως και ρύθμισιν προς καλυτέραν εκπροσώπισιν εις ταύτην συνεταιρισμένων και μη.
7. Αποδοκιμάζει την διεύθυνσιν και τα αιρετά μέλη του συμβουλίου του ΑΣΟ ως συντελέσαντες κατά το πλείστον εις την σημερινήν κρίσιν και ζητεί άμεσον απομάκρυνσιν αυτών ως εχθρών της παραγωγής και την προσωρινήν εξακολούθησιν των εργασιών υπό Διοικούσης Επιτροπής εκ παραγωγών.
8. Τον καθορισμόν τιμής εξαγοράς πλεονασμάτων εις κατώτατον όριον δρχ. 2.600 κατά ενετικόν χιλιόλιτρον.
9. Την μείωσιν ναύλων και κομίστρων.
10. Την απαγόρευσιν εισαγωγής μελάσης και οινοπνεύματος.
11. Την μη μεταφοράν πλεονασμάτων παλαιάς εσοδείας εις νέαν.
12. Την κατάργησιν της συμβάσεως κοινοπραξιών.
13. Την ενεχυρίασιν σταφιδοκάρπου με μικρόν τόκον και με προκαταβολήν δραχ. 2.000 από αρχής Σεπτεμβρίου μέχρι τέλους σ. Ετους
14. Αποδοκιμάζει νόθον συνέδριον Αθηνών εις το οποίον επλαστογραφήθη η θέλησις των σταφιδοπαραγωγών.
15. Την κατάργησιν των τοπικών φόρων.
16. Την μελέτην και οργάνωσιν διαχειρίσεως υπό του Οργανισμού προς καλλιτέρευσιν της ποιότητος και συσκευασίας της σταφίδος.
17. Αξιοί από τους βουλευτάς και γερουσιαστάς Μεσσηνίας την υποστήριξιν των αιτημάτων καθώς και από τους αρχηγούς των κομμάτων.
18. Χαιρετίζει τους σταφιδοπαραγωγούς Ηλείας και τίθεται αλληλέγγυον αυτών.
Μετά την ανάγνωσιν του ανωτέρω ψηφίσματος ανεγνώσθη έγγραφον της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Μεσσήνης προς την Οργανωτικήν Επιτροπήν. Εχει δε ούτως:
Ο επαγγελματικός και βιοτεχνικός κόσμος της Μεσσήνης του οποίου η τύχη είναι αρρήκτως συνδεδεμένη με την τύχην του σταφιδοπαραγωγού, μετά συμπαθείας παρακολουθεί τον δίκαιον και ευγενή αγώνα και επιδοκιμάζει απολύτως ενέργειαν υμών τείνουσαν εις την καλλιτέρευσιν του παραγωγού, του μοχθούντος, του εργάτου δια την εξοικονόμησιν του ξηρού των άρτου.
Δηλοί ότι τάσσεται ανεπιφυλάκτως παρά το πλευρόν υμών έτοιμος προς πάσαν θυσίαν προς επικράτησιν των απόψεών σας.
Ο πρόεδρος Δ. Χρόνης, ο γραμματεύς Ηλ. Καλογερόπουλος.
Είτα τελευτησάντων των ρητόρων τα πλήθη διαλύονται ησύχως.
Μετά την αγόρευσιν του κ. Κορμά παρουσιάσθη εις τον προϊστάμενον της Οργανωτικής Επιτροπής άτομον τι, το οποίο εδήλωσεν ότι είναι αντιπρόσωπος των παραγωγών Πυλίας και εζήτησε να ομιλήσει επ’ ολίγον και αυτός εις τα πλήθη.
Χωρίς καμμίαν αντίρρησιν και όλως ευγενώς ο κ. Δεληγιάννης το επέτρεψε, ούτος δε ανήλθεν εις το πρόχειρον βήμα και ήρχισε ομιλών.
Τα πρώτα του όμως λόγια απεκάλυψαν εις το ανωτέρω άτομον τον κομμουνιστήν Κολαμπάν, τον οποίον το πλήθος εκμανέν ήρπασε από του βήματος και παρ’ ολίγον θα ελυντσάρη αν δεν επενέβαινον τα αστυνομικά όργανα, άτινα μετά δυσκολίας απέσωσαν από των χειρών του πλήθους και εν κακή καταστάσει.
Ο εν λόγω κομμουνιστής ωδηγήθη στο Αστυνομικόν Τμήμα όπου και εκρατήθη. Ο συλληφθείς Α. Κολαμπάς μετά του επίσης κομμουνιστού Ζερμπίνου οίτινες χθες την πρωίαν μετεφέρθησαν ενταύθα, διένειμον προκηρύξεις προς τους σταφιδοπαραγωγούς» (10).

Σε φιλοκυβερνητική (βενιζελική) γραμμή το «Θάρρος» τάσσεται κατά του συλλαλητηρίου και αφιερώνει ελάχιστο χώρο για τα όσα συνέβησαν σε αυτό: «Την παρελθούσαν Κυριακήν εγένετο εν Μεσσήνη η προαναγγελθείσα συγκέντρωσις των σταφιδοπαραγωγών προς ένδειξιν διαμαρτυρίας εναντίον της κυβερνήσεως διά την επιδεικνυομένην από μέρους της ακηδίαν ως προς το σταφιδικόν ζήτημα. Προς τους συγκεντρωθέντας ωμίλησαν κατά σειράν οι εκ των μελών της οργανωτικής επιτροπής κ. Δεληγιάννης, Ιω. Βενιζέλος και Θ. Κορμάς τονίσαντες ότι παρίσταται απόλυτος ανάγκη όπως η κυβέρνησις ενδιαφερθή προσωπικώς εις την υπόθεσιν της τιμής της σταφίδος. Μετά ταύτα ενεκρίθη και απεστάλη προς την κυβέρνησιν ψήφισμα διαμαρτυρίας, εν ω τονίζεται ότι οι σταφιδοπαραγωγοί Μεσσήνης τάσσονται υπέρ των αιτημάτων των σταφιδοπαραγωγών Πύργου. Κατά την συγκέντρωσιν συνελήφθησαν και δύο κομμουνισταί οίτινες απεπειράθησαν να διανείμουν προκηρύξεις εν αις μεταξύ των άλλων κατεφέροντο δι’ υβριστικών φράσεων εναντίον του κ. Βενιζέλου και των άλλων υπουργών. Ούτοι απεστάλησαν εις τον κ. εισαγγελέα επί παραβάσει του ιδιωνύμου» (350).
Ο Τάσης Κουλαμπάς και τα άλλα στελέχη του ΚΚΕ που συνελήφθησαν, δικάστηκαν και καταδικάστηκαν με το ιδιώνυμο το Σεπτέμβριο του ιδίου χρόνου, παίρνοντας το δρόμο της εκτόπισης.

(1) «Θάρρος» 9-10-1926
(2) «Σημαία» 12-10-1926
(3) «Θάρρος» 12-10-1926
(4) «Σημαία» 13-10-1926
(5) «Θάρρος» 4/1/1927
(6) “Σημαία” 5/6/1929
(7) «Σημαία» 20/10/1929
(8) «Σημαία» 2/8/1930
(9) «Ριζοσπάστης» 13/8/1930
(10) «Σημαία» 5/8/1930
(11) «Θάρρος» 5/8/1930

[Στη φωτογραφία οι σταφιδαποθήκες της «Ενώσεως Καλαμών» στη Μεσσήνη στα τέλη της δεκαετίας του 1920, οι οποίες κατασκευάστηκαν απέναντι από το σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης προκειμένου να αποθηκεύονται οι σταφίδες των συνεταιρισμών της περιφέρειας και να είναι ευχερής η μεταφορά των ποσοτήτων που αγοράζονταν από εμπόρους. Αργότερα πέρασαν στην ιδιοκτησία του ΑΣΟ, ο οποίος κατασκεύασε μεγάλο συγκρότημα αποθηκών, κτηρίου γραφείων και διαμονής του διευθυντή κοντά στα σημερινά Λύκεια…
Φωτογραφία και κειμενολεζάντα είναι από το βιβλίο του αγροτιστή Χρ. Τερζάκη «Πρόοδος και πολιτισμός στο χωριό» που πραγματεύεται τη δράση των συνεταιρισμών στη Μεσσηνία την εποχή του μεσοπολέμου]