«Πούλος»

Απόσπασμα απ’ το λαογραφικό αφήγημά μου » Η Αλληλογραφία», που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφ. «Μεσσήνη» του Συλλόγου «Το Νησί». Το συγκεκριμένο κείμενο (με ελαφρά διασκευή) έχει δημοσιευτεί στο φύλλο αρ. 56 (Ιαν. 2004) και εξηγεί (όπως διηγιόταν η μάνα μου) πώς το επίσημο όνομα «Σταύρος» (του αδελφού της) αντικαταστάθηκε από το ανεπίσημο «Πούλος», μια συνήθεια «ηθικής ανάγκης», που έβρισκε σε παλιότερα χρόνια ευρεία αποδοχή.
…»Ανακαλώ τώρα (2004!) στη μνήμη μου μερικά οικογενειακά χειρόγραφα, που ανάφεραν το όνομα «Πούλος». Εννοούσαν τον από το 1952 μακαρίτη μπάρμπα μου, που δεν θυμάμαι καν την παρουσία του. Το όνομα αυτό σήμερα ηχεί αστείο ως χυδαίο, αν και διασώζεται ακόμα ως οικογενειακό επίθετο. Παλιότερα όμως ήταν πλήρως αποδεκτό κι αναφερόταν ως επικρατέστερο του επίσημου χριστιανικού-
-βαφτιστικού, με το οποίο αρμονικά συμβίωνε. Έτσι, και η κοπελιά που παντρευόταν τον… Πούλο συνακόλουθα και τιμητικά αποκτούσε το ανδρωνυμικό Πούλαινα!
Άλλοι -παρεπιμπτόντως- στην περιοχή του «Ξωπήγαδου» Μεσσήνης, που ‘χαν το παρονόμι αυτό ήταν ο Πούλος Καμπούκος (θείος του Σταύρου Αθ. Καμπούκου) και ο Πούλος Βλαχάκης (πατέρας του Αλέκου και του Νίκου) (είδη τροφίμων ),
αναπαυμένοι κι οι δυο από χρόνους πολλούς.Τελευταία ένας ακόμα Ξωπηγαδιώτης, που έφερε το όνομα αυτό ήταν ο Αλέξανδρος (Αλέκος) Γεωργόπουλος, του οποίου επικαλύφθηκαν αργότερα και τα δυο ονόματα από την καλογερίστικη μετονομασία «Πανάρετος».
Συμπαθητικό το γεγονός της πρόσκτησης της προσωνυμίας «Πούλος»: Σε χρόνια μεγάλης παιδικής θνησιμότητας -και μάλιστα σε περιπτώσεις απώλειας αγοριών- η απελπισμένη μικρομάνα, με υπόδειξη των γεροντοτέρων γυναικών, αναζητούσε σωτηρία για το νεογέννητό της αγόρι σε πράξεις εξορκιστικές: Τοποθετούσε το μωρό της στον ώμο της κι έβγαινε στις ρούγες διαλαλώντας πως πουλάει «ένα αρνάκι» για μια οκά ρύζι. Όποιος-όποια πρόσφερε το ρύζι (σύμβολο ευγονίας, αλλά παρετυμολογικά και «ριζώματος» γινόταν νουνός-νουνά του παιδιού! Συνήθως παρακινιόταν σ’ αυτό το διάβημα άτομο από γερό οικογενειακό δέντρο και με γιομάτο από αγαθά σπιτικό. Το βρέφος από κείνη τη στιγμή ονομαζόταν «Πούλος», που ‘θελε να πει, με λαϊκή ερμηνεία, «πουλημένος». Η υποτυπώδης αυτή δοσοληψία περίπου σήμαινε: » Χάρε, που συνήθιζες να ‘ρχεσαι με απειλητικό δρεπάνι στην πόρτα τούτης της κακοντέλας μάνας και ν’ αρπάζεις σάρκα τρυφερή, τώρα δεν θα βρεις άλλο νεογέννητο’ αυτό που θα κοιμάται πια στην κούνια του σπιτιού της «πουλήθηκε» ‘ ανήκει δηλαδή σε άλλα «γονικά»!
Πολλά «πουλημένα» συνέβαινε να επιβιώσουν’ και τούτο ή γιατί η τυχαία διασταύρωση του γενετικού υλικού στην περίπτωση αυτού του παιδιού ήταν ευνοϊκότερη (νόμοι Μέντελ) είτε γιατί στη διατροφή και στην περιποίησή του συνέβαλε με τον τρόπο της και με το ενδιαφέρον της και η ανάδοχος οικογένεια…
Στη φωτογραφία ο Σταύρος (Πούλος) Λυκούρας και η γυναίκα του Βασίλω Κρητικού (θεία -από μάνα- της Νησιώτισσας Μαρίας Καντιάνη-Χαΐνη). Παρατίθεται και η φωτογραφία των παιδιών τους, που τα άφησε μικρούλικα (στα 32 του χρόνια…) ο πατέραςτους ορφανά. Είναι η Τασία, ο Κωστάκης και η Πηνελόπη(Πιπίτσα)…
Μεγάλωσαν με δυσκολίες… Δημιούργησαν οικογένειες και συγχωρέθηκαν πια κι αυτά…

Λίτσα Σαλαμάνου

ΚΙΚΗ και εμείς είχαμε μια γνωστή της μητέρας μου με το όνομα Πουλίτσα !!!!!

Κική Πατρίκη

Λίτσα Σαλαμάνου Ναι, για τα κορίτσια…αν και το… τελετουργικό
γι’ αυτά δε ήταν τόσο συχνό – όσο στην περίπτωση των αγοριών – έδιναν το παρανόμι Πουλίτσα ή
Πούλω !

Ευσταθια Χριστια

Σε ανάλογη αντίληψη ,πιστεύω,κινείται και το όνομα Κρατητήρα . Όταν μια εγκυμονούσα είχε πολλές αποβολές και τελικά αποκτούσε κορίτσι του έδιναν αυτό το όνομα, επειδή κρατήθηκε! Αν προέκυπτε αγόρι ,δεν ξέρω τι έκαναν ….

 Κική Πατρίκη

Ευσταθια Χριστια Πιθανώς έτσι να εξηγείται και η ονοματοδοσία
… Κολόνα καί… Στεκούλα !!!
Σε αγόρι… μάλλον… Στέργιος!!!!!

Σταυρούλα Σαραντοπούλου

Και οποία γυναικα. Έκανε κορίτσια κάποιο το έβγαζαν Ευστάθια για να σταματήσουν και να έρθει και το αγόρι. Ξέρω κορίτσι που πρεπει τώρα να είναι 50 χρονών στην ευρύτερη γειτονιά που το έβγαλαν Στάθια γι’αυτό τον λόγο.
Προβολή Σχολίων