Ληνοί στου Αβραμιού

Η φωτογραφία είναι από το δρόμο του κάμπου στο Αβραμιού. Ο δρόμος αυτός είναι πολυσύχναστος, αφού εξυπηρετεί τους αγρότες που έχουν κτήματα στην περιοχή και επι πλέον συνδέει τον επαρχιακό δρόμο που πηγαίνει προς Στρέφη με τον Εθνικό δρόμο Μεσσήνης – Πύλου. Περνάει κόσμος από εκεί. Όχι βέβαια όπως παλιά. Αλλά και σήμερα περνάνε αρκετοί χειμώνα- καλοκαίρι. Πόσοι όμως από τους περαστικούς έχουν προσέξει αυτή την εγκαταλειμμένη και μισοκατεστραμένη κατασκευή που φαίνεται στη φωτογραφία ; Πολύ λίγοι.
Πόσοι άραγε να έχουν αναρωτηθεί για τη σκοπιμότητα αυτής της κατασκευής ; Πολύ λιγότεροι. Πόσοι άραγε να γνωρίζουν ότι αυτός είναι ένας ληνός; Μπορεί και κανένας. Αν ήταν ένας Αρχαίος η ακόμη και ένας Βυζαντινός ληνός που θα είχε αποκαλυφθεί από μια ανασκαφή θα είχε άλλη τύχη. Θα ήταν περιποιημένος . Θα είχε μπει και μια ενημερωτική πινακίδα με τη χρονολογία κατασκευής του και άλλα χρήσιμα στοιχεία. Οι ειδικοί θα έκαναν μελέτες και ο ξεναγός με τη γλαφυρότητα του λόγου του θα περιέγραφε εικόνες μιας άλλης εποχής. Που τέτοια τύχη για το δικό μας το ληνό που κατασκευάστηκε προπολεμικά αλλά λειτούργησε και μετά το πόλεμο. Και όμως έχει και αυτός την αξία του. Είναι ένα σημάδι που αν το κοιτάξεις προσεκτικά, αφήσεις τη φαντασία σου ελεύθερη και γνωρίζεις στοιχεία του παρελθόντος μπορείς να αναπλάσεις στο μυαλό σου μια ολόκληρη εποχή. Μιλάμε για το εγκαταλειμμένο ληνό που βρίσκεται στο κάμπο στην είσοδο του χωραφιού του Κώστα Κατσούλη. Στο χωράφι πού σήμερα καλλιεργούνται πατάτες. Εκεί παλιά ήταν τα αμπέλια του γιατρού του Σταματόπουλου που τα πήρε προίκα όταν παντρεύτηκε, πολύ πριν το πόλεμο του ’40, τη Γεωργία Παπαδοπούλου κόρη του Γεωργίου Παπαδόπουλου και εγγονή του Αριστείδη Παπαδόπουλου του «Γεραριστείδη» όπως τον έλεγαν στη εποχή του όχι τόσο για την ηλικία του αλλά περισσότερο για τη σύνεση και τη σοφία του. Ο Γεραριστείδης εκλέχτηκε Δήμαρχος του Δήμου Αριστομένη το 1875. Ο διευρυμένος αυτός δήμος συγκροτήθηκε το 1840 από την ενσωμάτωση του Δήμου Τομέως που είχε έδρα το Χαλβάτσου (Κεφαλόβρυσο) και του Δήμου Λευκοθέας που είχε έδρα το Αβραμιού στον προϋπάρχοντα από το 1836 Δήμο Αριστομένους. Ο διευρυμένος αυτός δήμος περιελάμβανε τριάντα χωριά και διατηρήθηκε μέχρι το 1912 οπότε χωρίστηκε σε Κοινότητες.
Η πρώτη έδρα του δήμου αυτού, ήταν ο Αριστομένης. Στη διάρκεια της ζωής του, άλλαξε η έδρα του δυο- τρείς φορές . Το Αβραμιού, ένα από τα μεγαλύτερα και παραγωγικότερα χωριά του δήμου αυτού, έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο. Μάλιστα έγινε έδρα του Δήμου Αριστομένους το 1860 για ένα μικρό χρονικό διάστημα, γιατί μετά η έδρα επανήλθε στον Αριστομένη Ο χειρούργος γιατρός Βασίλης Σταματόπουλος δεν ήταν από το Αβραμιού. Δέθηκε όμως πολύ με το χωριό λόγω της γυναίκας του – την έλεγαν η γιατρίνα η Σταματόπλενα – που ως μοναχοκόρη κληρονόμησε μεγάλη περιουσία στο χωριό και είχε σημαντική φιλανθρωπική και κοινωνική δραστηριότητα . Μεταξύ των άλλων ανέγειρε και το εκκλησάκι του Αγιο-Λιά. Ο γιατρός το 1913 μαζί με άλλους δύο γιατρούς άνοιξε μια μεγάλη κλινική στην Καλαμάτα. Αναφέρεται χαρακτηριστικά στο «Θάρρος» της 29-4-1913, «Στόλισμα δια την Μεσσηνίαν αποτελεί η όπισθεν του Καπνοκοπτηρίου ιδρυθείσα τριώροφος κλινική υπό των ιατρών Σταματοπούλου , Δούση, Λυμπερόπουλου…» . Όπως πληροφορούμαστε από το ίδιο δημοσίευμα, η κλινική υπερτερούσε παντός παρομοίου ιδρύματος σε όλη την Ελλάδα. Περιείχε είκοσι τέσσερα μεγάλα δωμάτια, φυσικοθεραπευτήριο, δύο χωριστά χειρουργεία και ακτίνες Ραίντγκεν για ακτινοσκόπηση, ακτινογραφίες και ακτινοθεραπεία, ενώ κάθε Τρίτη και Παρασκευή γίνονταν δωρεάν οι εξετάσεις των απόρων. Ένα καημό είχε ο γιατρός , ότι η μοναχοκόρη του η Έλλη δεν απέκτησε παιδιά. Η προτεραιότητα στη μόρφωση της και στις σπουδές της, έθεσαν σε δεύτερη μοίρα τη δημιουργία οικογένειας. Έτσι όταν παντρεύτηκε τον Χριστόφορο Βασιλειάδη, καθηγητή της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής, ήταν αρκετά μεγάλη. Η Έλλη Σταματοπούλου δεν φτάνει που δεν απέκτησε παιδιά , είχε και μια άλλη ατυχία. Λίγο καιρό αφότου παντρεύτηκε έπαθε παράλυση των κάτω άκρων και δεν μπορούσε να περπατήσει. Λένε ότι αυτό ήταν μια παρενέργεια της θεραπείας που έκανε, στην προσπάθεια της να αποκτήση παιδί. Από τότε δεν ξαναεπισκεύτηκε το χωριό της το Αβραμιού που υπεραγαπούσε. Σιγά-σιγά το χωριό την ξέχασε, εκτός από κάποιους συγγενείς της. Εκείνη όμως δεν ξέχασε το χωριό της. Αυτό φάνηκε με τη δημοσίευση της διαθήκης της. Το 1995 ο εξάδελφος της Δημήτρης Παπαδόπουλος πληρεξούσιος δικηγόρος της και πρώην αξιωματικός της Αστυνομίας Πόλεων, με επιστολή του προς τον πρόεδρο της Κοινότητας Αβραμιού, ανακοίνωσε το περιεχόμενο της διαθήκης. Σύμφωνα με αυτή , η Έλλη Σταματοπούλου κληροδοτούσε στην Κοινότητα Αβραμιού τα δύο διαμερίσματα του ισογείου και του πρώτου ορόφου τετραώροφης οικοδομής στην Πλατεία Κολιάτσου.
Είχα την τύχη να είμαι τότε πρόεδρος της κοινότητας Αβραμιού και θεώρησα ότι ήταν και για μένα μια εξαιρετική τιμή. Άλλωστε η Έλλη Σταματοπούλου ήταν αγαπημένη εξαδέλφη του πατέρα μου από το σόι της μάνας του. Ας ξαναγυρίσουμε όμως στο ληνό και να δούμε τα πράγματα από άλλη σκοπιά. Να δούμε τα αμπέλια το μούστο και το κρασί στο Αβραμιού. Να μην πάμε όμως πολύ παλιά, γιατί δεν έχουμε αρκετά στοιχεία, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι αμπέλια υπήρχαν πολλά στο Αβραμιού από την εποχή του μεσοπολέμου. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι κάποια ξεριζώθηκαν στην κατοχή για να καλλιεργήσουν οι ιδιοκτήτες τους σιτάρι, γιατί ο κόσμος τότε είχε ανάγκη πρωτίστως για ψωμί. Μετά το ’50 όμως φυτεύτηκαν και καινούργια αμπέλια και η παραγωγή κρασιού αυξήθηκε κατά πολύ. Γύρω στα 1960 σχεδόν κάθε οικογένεια έχει και αμπέλι. Κάθε σπίτι έχει και το βαρέλι με το κρασί του. Κρασί στο σπίτι με το φαγητό, κρασί στο κτήμα για δυναμωτικό , κρασί στους γάμους και στις γιορτές. Μερικούς δεν τους φτάνει μέχρι τη νέα παραγωγή και αγοράζουν η παίρνουν δανικό για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Χώρια εκείνο που πίνουνε στις πέντε- έξη ταβέρνες του χωριού. Πολλοί έχουν και μεγάλη παραγωγή σταφυλιού και το επιπλέον σταφύλι το πουλάνε. Το πάτημα του σταφυλιού γίνεται στους ληνούς του χωριού. Τουλάχιστον δέκα μόνιμοι ληνοί – πέτρινοι με τσιμεντοκονία – ήταν μέσα στο χωριό και τρείς- τέσσερεις στα κτήματα, χώρια οι ξύλινοι που μεταφερόντουσαν από σπίτι σε σπίτι. Τέτοια εποχή γινότανε χαμός. Πλύσιμο βαρελιών στο δρόμο και στις αυλές, τρύγος , μεταφορά σταφυλιών σε βούτες με άλογα και γαϊδούρια , πάτημα σταφυλιών στους ληνούς, τσιφυλιές να στύβουν τα τσίπουρα, διπλόκαρρα να μεταφέρουν μούστο σε ασκιά, τετζερια με πετιμέζι, μουσταλευριά στα ταψιά και παντού μέλισσες , σφήκες και σκούρκοι να ζουγκουνίζουν στα τσίπουρα και στο μούστο και παιδιά να παίζουν και να παρακολουθούν τα πάντα. Σήμερα όμως ; Tι γίνεται σήμερα; Tα πράγματα σιγά-σιγά άλλαξαν. Καμιά δεκαριά αμπέλια έχουν απομείνει από τα οποία μόνο τέσσερα- πέντε είναι καινούργια, φυτέματα με νέες ποικιλίες και έχουν καλή παραγωγή, τα υπόλοιπα δεν φαίνεται να έχουν μέλλον. Ή οινοποίηση γίνεται στα μηχανοποιημένα πατητήρια . Ληνός δεν έμεινε πουθενά ,μόνο αυτός ο εγκαταλειμμένος του Σταματόπουλου.
Προβολή Σχολίων